Schade verhalen op een werknemer

Waar gehakt wordt, vallen spaanders. Op de werkvloer worden nou eenmaal zo nu en dan fouten gemaakt door werknemers. Maar wanneer kan een werknemer persoonlijk aansprakelijk worden gehouden voor fouten? In deze update wordt toegelicht in welke situaties schade kan worden verhaald op een werknemer.

Opzet of bewuste roekeloosheid
Op grond van artikel 7:661 BW is een werknemer die bij de uitvoering van de overeenkomst schade toebrengt aan de werkgever of aan een derde jegens wie de werkgever tot vergoeding van die schade is gehouden niet jegens de werkgever aansprakelijk, tenzij de schade een gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.

Er moet dus aantoonbaar sprake zijn van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer, als gevolg waarvan de werknemer schade aan de bedrijfseigendommen van de werkgever heeft veroorzaakt. Wanneer een werknemer slordig, onoplettend of gehaast is, dan is daar in elk geval geen sprake van. De bewijslat voor de werkgever ligt hoog. Hij moet de intentie van de werknemer tot het veroorzaken van schade bewijzen. Van bewuste roekeloosheid is volgens de Hoge Raad sprake indien de werknemer zich, tijdens het verrichten van de onmiddellijk aan het ongeval voorafgaande gedraging, van het roekeloze karakter van zijn gedraging daadwerkelijk bewust is geweest.

De werknemer moet een verwijt kunnen worden gemaakt. Het gaat dus niet over gewone fouten van een werknemer, die horen bij het werk en komen voor risico van de werkgever. Het beschermende karakter van het arbeidsrecht is de achtergrond hiervan.

Omstandigheden van het geval
Een werknemer kan bovendien aansprakelijk worden gehouden indien de omstandigheden van het geval dit rechtvaardigen. In de praktijk slaagt een beroep op deze grond vrijwel nooit, behalve ingeval van een verkeersovertreding van een werknemer.

Schriftelijke overeenkomst
Ook draagt een werknemer de schade indien dit (vooraf) bij schriftelijke overeenkomst zo is afgesproken én de werknemer voor de aansprakelijkheid of de schade verzekerd is. De mogelijkheid van een boete, de voorwaarden onder welke deze wordt opgelegd, de hoogte etc. moeten duidelijk zijn vastgelegd. In de praktijk zien dergelijke afspraken vaak op het door de werknemer afsluiten van een adequate verzekering voor de auto die wordt gebruikt bij de uitvoering van de werkzaamheden.

Voorbeelden aansprakelijke werknemers
Wanneer schade aan bedrijfseigendommen is ontstaan terwijl de werknemer onder invloed van (te veel) alcohol of andere verdovende middelen verkeerde, kan sprake zijn van opzet of bewuste roekeloosheid. In situaties als diefstal, fraude, vernieling en sabotage is sprake van opzet of bewuste roekeloosheid. Een directeur die verantwoordelijk is voor de boekhouding, maar elke financiële verslaglegging achterwege laat, handelt bijvoorbeeld ernstig verwijtbaar en is daarmee aansprakelijk jegens de werkgever.

Schade door verkeersovertredingen kunnen door werkgevers op hun werknemers worden verhaald als de verkeersovertreding door de werknemer is begaan en de werkgever het ontstaan van die overtreding niet heeft bevorderd. Werknemers hebben een eigen verantwoordelijkheid om zich aan de geldende verkeersregels te houden. Het maakt daarbij niet uit of de overtreding onder werktijd is begaan of niet. Indien een werknemer niet zelf verantwoordelijk is voor de belading en een te hoog beladen vrachtauto meekrijgt, dient een eventuele boete daarentegen voor rekening van de werkgever te komen.

Wanneer een werknemer schade veroorzaakt aan een leaseauto, hoeft hij die schade (behoudens opzet/bewuste roekeloosheid) niet te vergoeden als de schade is ontstaan tijdens het uitvoeren van zijn werkzaamheden. Indien in een berijdersovereenkomst is opgenomen dat een werknemer het eigen risico van de schade (ontstaan tijdens werktijd) aan de bedrijfsauto dient te betalen, betreft dat een nietige bepaling. Ondanks dat dit schriftelijk is overeengekomen, is de werknemer voor die schade niet verzekerd. De werknemer kan dus niet aansprakelijk worden gehouden voor het eigen risico. Zorg voor duidelijke afspraken met de werknemer over wanneer sprake is van schade buiten werktijd en wat de gevolgen zijn bij schade gereden door familieleden/derden van de werknemer.

Er worden dus zware eisen gesteld aan een beroep op opzet of bewuste roekeloosheid. Werknemers genieten een vergaande bescherming voor de schade die zij in de uitoefening van hun werkzaamheden toebrengen aan werkgevers.

Ontslag op staande voet
Een werknemer die de werkgever een dringende reden heeft gegeven voor ontslag op staande voet, is aan de werkgever een schadevergoeding verschuldigd wanneer de dringende reden door opzet of schuld van de werknemer is gegeven. De hoogte van die schadevergoeding betreft doorgaans het salaris dat de werknemer zou hebben ontvangen wanneer de toepasselijke opzegtermijn in acht zou zijn genomen. Let op, deze vordering moet wel binnen twee maanden na het ontslag op staande voet worden ingesteld! Als een werknemer pas op het laatste moment het ontslag op staande voet aanvecht, is deze termijn mogelijk al verstreken.

Het is belangrijk zorgvuldig te handelen wanneer u schade wilt verhalen op een werknemer. Wilt u juridisch advies of heeft u vragen over dit onderwerp? Neem dan contact met ons op via: 040 - 2155 240 of info@witberghoorn.nl.